Op dezelfde rij…
Mopperend komt teamlid Elsbeth uit het appartement van mevrouw Zegveld. Ze heeft net samen met haar de kamer, in de kleinschalige woning voor mensen met dementie, schoongemaakt. Maar bij het terugzetten van de foto’s op het kastje ging het een ‘beetje mis’ tussen hen.
Elsbeth zette de fotolijstjes in een willekeurige volgorde neer. Maar mevrouw Zegveld werd boos en schold haar uit. ‘Die moest naast die en deze moest dan weer 5 cm naar links’ moppert Elsbeth. ‘Wat maakt dat nou uit?’.
In het team hebben we het er later over. Collega Lisanne herkent het onmiddellijk en voegt toe dat mevrouw Zegveld wel ‘heel erg van de structuur’ is. ‘Als het niet op haar manier gaat, dan is ze heel snel boos’.
Er wordt instemmend geknikt. En heel even klinkt ‘als we daarmee rekening moeten gaan houden….’.
Ja als we daarmee rekening moeten gaan houden, wat dan. Het is goed dat deze zin hardop wordt uitgesproken. Want, ondanks dat het misschien niet professioneel is, denken we soms wel ‘dingen’ over bepaalde situaties. Als deze gedachten hardop uitgesproken worden, kunnen we samen onderzoeken en reflecteren wat helpend zou kunnen zijn.
Zo gezegd, zo gedaan. Met elkaar in gesprek ontdekken de teamleden dat hun eigen behoefte vaak in de weg zit in relatie tot de behoefte van bewoners.
In dit geval maakt de volgorde van de fotolijstjes voor Elsbeth geen verschil. Maar voor mevrouw Zegveld is dit van groot belang. Wat daarachter zit, kan ze niet vertellen. Misschien vindt ze het fijn als haar dochter Ria dichtbij haar staat, misschien wil ze de foto van zoon Simon dichtbij de foto van haar overleden man. We weten het niet. Maar we zien wel dat er voor haar een grote behoefte is.
Hoe ouder we worden, hoe meer behoefte vaak ontstaat aan tradities, rituelen en de dingen zoals ze altijd zijn geweest. Dit komt voort uit het feit dat dit ons overzicht en daarmee veiligheid biedt.
Als je brein hapert, is die veiligheid van groot belang. Een belang dat je, als je wat jonger bent, misschien niet hebt. Daarom is het altijd goed om naar een situatie te kijken vanuit de behoefte van degene met het beschadigde brein.
Wat maakt het uit om, na het schoonmaken, de fotolijstjes op de goede volgorde te zetten? Voor jou misschien onnodig maar voor mevrouw Zegveld herkenbaar en veilig. En dat alleen maakt al een wereld van verschil.
En kijk eens naar jezelf…. jij wilt het eigenlijk toch ook graag op je eigen manier doen! Misschien zit dat soms wel in de weg in het contact met mensen met dementie.