Het nieuwe normaal...

We hoorden het in persconferenties, we gaan naar een nieuw 'normaal'. En hiermee vragen we veel van onszelf. Want we hebben bijna allemaal een 'hekel' aan veranderen.

Aanbod doen... Voor de naasten komt het moment eraan dat zij weer samen kunnen zijn met hun geliefde met #dementie. Dat zal in veel gevallen emotie met zich meebrengen. Geluk en blijdschap dat er weer nabijheid is, maar regelmatig ook verdriet omdat dat zo gewenste gevoel van herkenning misschien ontbreekt. Niets is verleiderlijker dan bij binnenkomst vragen "weet je nog wie ik ben?".

Zinvol bezig zijn...

Met gepaste trots... Vanaf vandaag komt er elke vrijdag een podcast van ervarea online. Korte podcasts over onbegrepen situaties in het contact met mensen met dementie. Elke podcast wordt afgesloten met een praktische tip. Aan de podcasts is meegewerkt door Johann Glaubitz en Sander Tournier maakte de prachtige muziek.

https://lnkd.in/dwHwF8W

Alles is anders...

In de afgelopen weken is alles ineens anders geworden. Waar het leven voor sommige mensen volledig tot stilstand komt, staat het juist voor anderen totaal op de kop.

Normaal schrijven wij elke vrijdag een blog hier over onbegrepen momenten in het contact met mensen met #dementie.

Maar de wereld is zo anders dat het ongepast voelt.

Voor mantelzorgers is het ineens onmogelijk om een naaste te bezoeken en wordt gezocht naar middelen om het contact te onderhouden. 

Wat een tijd...

Op 19 maart werd bekend gemaakt dat de verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen voor oa mensen met #dementie voorlopig de deuren moeten sluiten voor naastenbezoek.

Een moeilijk besluit met grote gevolgen die veel mensen raakt.

Hoe kun je iemand van wie het brein hapert deze beslissing uitleggen. Eigenlijk kan dat voor de meeste mensen met dementie niet meer, dat uitleggen. Het bovenbrein, of denkende brein, is bij dementie het eerste dat beschadigd raakt.

Och de kat...

Mevrouw Kamp die een aantal maanden woont in de  woning voor mensen met #dementie zit graag aan anderen. Als je voorbij loopt grijpt je ze vast en wrijft ze over je hand die ze niet meer los wil laten. Is er niemand in de buurt, dan gaat ze op weg en loopt achter mensen aan.

Een aantal medebewoners reageert niet altijd vriendelijk op de aanrakingen.

In het team brainstormen we over ideëen die we inzetten.

Stuur een verhuiskaartje...

In de teamvergadering van de kleinschalige woning voor mensen met #dementie spreken we over het samenwerken met het netwerk van de bewoners. Binnen het team wordt op een aantal fronten hier anders tegenaan gekeken. 

Toch constateren we dat het voor bewoners van groot belang is dat het netwerk zoveel mogelijk in stand blijft. Het contact met naasten/geliefden is voor ons mensen immers ontzettend belangrijk.

Mag ik deze dans...

Ze houdt van dansen, vertelt haar man Kees als Nel Witkamp verhuist naar de woning voor mensen met #dementie. Samen gingen ze wekelijks naar dansavonden. Mooi, denk Lisa, want meer bewegen is een speerpunt voor het team.

Maar het lukt maar niet. Als er muziek is in de gemeenschappelijke ruimte wil ze niet mee. Hoe ze het ook vragen, steeds is het antwoord 'ik heb hoofdpijn' of vergelijkbaar.

Ik ga niet douchen...

Telkens als een van de teamleden mevrouw Split onder de douche wil doen ontstaat er strijd. Ze wil niet. Iedereen in het team gaat er anders mee om. Anne probeert te overtuigen, Loes vindt dat ze gewoon moet omdat het lekker fris is, kortom over deze situatie moeten we in gesprek.

De grote vraag is natuurlijk 'moet iemand onder de douche?'. Het is belangrijk om ons te verdiepen in de bewoner; wat waren de gewoontes, zijn er dingen uit het verleden die het douchen wellicht moeilijker maken...

Met je rug tegen de muur...

Steeds als het wat drukker op de huiskamer voor mensen met #dementie wordt, valt het op, mevrouw Roele schuift haar stoel helemaal naar achteren. Uiteindelijk schuift ze zo hard dat ze tegen de muur terecht komt.

Verzorgende Tom schuift haar weer aan de tafel en zegt 'kom er toch gezellig bij zitten'. Maar na korte tijd begint het schuiven weer.

Als we dit bespreken, kunnen we zoeken naar de mogelijke oorzaken.

Cupido schiet raak... '

Haar kleine broze hand ligt in zijn grote verweerde. Ze kijken elkaar liefdevol aan en geven een zachte zoen, mevrouw Visser en meneer Bos. Beiden lijden ze aan #dementie en sinds een tijdje zoeken ze elkaar meer op en heeft Cupido raak geschoten. Ze vinden intimiteit bij elkaar. Als ze elkaar uit het oog verliezen slaat de onrust toe.

Ze hebben me wat geflikt...

Hij woont sinds kort in het huis voor mensen met #dementie, meneer Akker, en hij is zo vreselijk boos. 

De hele dag moppert hij 'ze hebben me wat geflikt en nu zit ik hier'. Overduidelijk is de verhuizing naar zijn nieuwe plek hem niet goed bevallen.

De teamleden proberen liefdevol uit te leggen dat de verhuizing in zijn belang was, maar de boosheid neemt alleen maar toe.

Zoek het woord....

Mevrouw Bello houdt van puzzeltjes, vooral woordzoekers. Sinds ze lijdt aan #dementie gaat het allemaal niet meer zo snel maar ze beleeft er veel plezier aan.

In de woning waar ze nu woont komt vrijwilliger Han regelmatig met haar puzzelen.

Heel fijn en tegelijkertijd is het jammer dat mevrouw voor het puzzelen van hem afhankelijk is.

Als we dit samen bespreken, geef ik aan dat het opvalt dat op de eettafel in de huiskamer helemaal niets ligt.

Alles is keurig opgeruimd.

Gewassen en geschoren...

Meneer Rutgers is gisteren verhuisd naar de woning voor mensen met #dementie. Als Noortje hem de eerste ochtend helpt bij de ADL ontstaat een bijzonder moment. Als hij gewassen en met zijn overhemd aan klaar zit, krijgt hij het elektrisch scheerapparaat aangereikt met de woorden "gaat u zich maar scheren". Maar als hij begint gaat het mis. Hij zet het apparaat in zijn krullen, gelukkig loopt het apparaat vast en is er geen 'schade'. Noortje draagt over dat voor meneer zelf scheren niet meer gaat.

Lekker kopje koffie...

In de huiskamer voor mensen met #dementie schenkt vrijwilliger Cora de koffie in.

Daarna gaat zij in de open keuken aan de slag met het uitruimen van de vaatwasser.

Als zij na een paar minuten een blik op de tafel werpt, ziet ze dat geen van de bewoners nog van de koffie heeft gedronken. Liefdevol zegt ze "als u nu de koffie niet opdrinkt, dan is ie straks koud". Maar het heeft geen effect. Na afloop van de dienst spreken we hierover met elkaar.

Vrolijk kerstfeest

Het is december, de donkere dagen voor kerst. In de huiskamer voor mensen met #dementie staat de kerstmuziek zacht aan. Het team heeft dit jaar flink zijn best gedaan om de woning in kerstsferen te steken. 

Kaartje voor kerst... 

Nu Sinterklaas het land heeft verlaten, ontstaat op de woning voor mensen met #dementie de kerstsfeer.

Het team gaat samen met de bewoners kerstkaarten schrijven. En hoe hard ze hun best ook doen, de bewoners vinden het niets. Mevrouw De Blauw moppert zelfs. Zonder succes verdwijnen de ongeschreven kaarten weer in het pakje. 

Als we dit bespreken, valt al snel het kwartje.

Amen...

Het is zondagochtend in de huiskamer van de woning voor mensen met #dementie. De bewoners zitten samen. 

Nadat een medewerker een stukje uit de bijbel heeft voorgelezen gaat meneer Michels zoals altijd voor in gebed. In zijn werkzame leven was hij dominee in een dorpskerk. 

De laatste weken loopt het Onze Vader niet meer soepel. Halverwege het gebed strandt hij en valt hij in herhaling.

Het commentaar van de overige bewoners is niet van lucht.

Welke eerst?

Tijdens de ochtendzorg van mevrouw de Ligt, die lijdt aan #dementie, ontstaat er regelmatig boosheid. Het aantrekken van de steunkousen, de sokken en de schoenen gaat niet goed.

In het team kijken we wat de oorzaken hiervan kunnen zijn en hoe we dit zouden kunnen oplossen.

Speciaal voor u...

Aan de eettafel in de woning voor mensen met #dementie zitten de dames Veger en Mast tegenover meneer Bikker.

Het commentaar op meneer is niet van de lucht. Als meneer zich vervolgens verslikt en in een hoestbui uitbarst, zijn de dames niet heel vriendelijk meer tegen hem. Het patroon herhaalt zich al weken en meneer wordt zichtbaar ongelukkiger.

Ze stelen hier....

In de woning voor mensen met #dementie is het vaak gedoe met mevrouw Moerman. 

Keer op keer is ze haar bril kwijt en keer op keer krijgt de medewerker die dan dienst heeft de volle laag. Heel regelmatig beschuldigt ze hen van stelen. 

Voor teamlid Mirjam is het lastig om hiermee om te gaan. Ze voelt zich 'aangevallen' door mevrouw en probeert uit te leggen dat zij echt niet steelt. Maar mevrouw blijft stellig en wordt boos.

Formeel of informeel?

Het team van de woning voor mensen met #dementie zoekt voor elke bewoner een passende 'taak' zodat hij/zij het gevoel heeft bij te dragen. Dit heeft een positieve invloed op welzijn en het gedrag van mensen.

De een wast af, de ander opent en sluit de maaltijd enzovoort. Toch is het lastig om voor mevrouw Helmers iets te vinden dat haar past. Ze heeft haar werkzame leven afgesloten als afdelingshoofd bij een verzekeraar en het afwasje of de was vouwen passen niet bij haar.

Zoeken , zoeken, zoeken...

Mevrouw Lasse zit in de huiskamer voor mensen met #dementie en ze roept met trillende stem 'zuster, zuster, zuster'. Zo gaat het vaak lange tijd achter elkaar.

Het heeft zijn effect op de andere bewoners, de medewerkers en zelfs de familieleden van de andere bewoners.

Duidelijk is dat het brein van mevrouw behoefte heeft aan dynamische prikkels; geluid en beweging. Maar mevrouw is bijna blind en vrijwel doof. Hoe moeten we haar dan prikkels bieden die haar brein zo nodig heeft.

In drieën...

In het team van de woning voor mensen met #dementie spreken we met elkaar over het bieden van een zinvolle dag aan de bewoners.

Bij de verschillende teamleden blijken daarover de beelden nogal uiteen te lopen. 

Inmiddels weten we dat het voor mensen met dementie enorm belangrijk is om het gevoel te hebben er nog toe te doen.

Daarom gaan we voor iedere bewoner afzonderlijk op zoek naar wat dat gevoel kan veroorzaken.

Met je mond vol tanden...

Het is rustig in de huiskamer van de woning voor mensen met #dementie.

Teamlid Leila heeft een fijn contactmoment met mevrouw Rubens. Ze zitten naast elkaar, kijken elkaar aan en mevrouw aait Leila zacht over haar wang. Ineens zegt mevrouw hardop 'wat heb jij een ongelooflijke paardenbek!'.

De broekriem aanhalen....

Het gaat steeds minder met meneer Roos die lijdt aan #dementie.

Waar hij eerst nog veel zelf kon, moet hij nu geholpen worden met aankleden en is sindsdien zijn incontinentie ook toegenomen. Eerst ging het plassen op toilet nog goed, maar de laatste tijd ineens niet meer.

Voordat het team besluit om meneer incontinentiemateriaal te geven, zoeken we samen naar een mogelijke aanleiding voor deze plotselinge verandering.

De klos

Elke dag bezoekt Els de Gast haar moeder die lijdt aan #dementie in de kleinschalige woning. En elke dag gaat het vooral over haar zus Tineke die 125 km verder woont en maar 1 keer per maand haar moeder bezoekt. Els doet niets goed en Tineke is het helemaal.

Regelmatig treffen teamleden Els in tranen aan 'waarom is mijn zus zo goed en waarom moet ik het meestal doen met een snauw?'. 

Ze zegt nooit iets terug...

Als het in de herfst steeds vroeger donker wordt, valt het op dat mevrouw Duurland steeds als zij haar appartement binnenkomt begint te praten. Maar vaak loopt dat praten uit op boosheid. Het gebeurt heel regelmatig dat zij staat te schreeuwen 'zeg nou toch eens iets terug'.  Mevrouw woont nu een aantal maanden in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie en eerder deed ze dit nooit.

Samen in het team kijken we naar mogelijke sleutels om deze angst en boosheid te verminderen.

Het sneeuwde vannacht...

Die ochtend is het weer zover. Jo-An komt de kamer van meneer Land, die lijdt aan #dementie binnen en alles zit onder de pluizen. Het lijkt wel of het sneeuwde vannacht.

Zoals wel vaker heeft hij zijn incontinentiemateriaal 'leeggeplukt'. Omdat dit niet iedere dag gebeurt, is het interessant om het eens met elkaar te bespreken.

Wat een mooi schilderij...

De tafel is prachtig gedekt in de woning voor mensen met  #dementie.

Hier drukken....

Sinds een aantal weken woont meneer Mulder in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie. Helaas ging het niet langer in zijn eigen woning in de wijk. Een jaar geleden begon hij met dwalen in de straten, zowel overdag als 's nachts. Zoon Harm klopte verontrust aan bij de thuiszorgmedewerkers "wat kunnen we doen om het dwalen (en de weg kwijt raken) te beperken zonder verlies van zelfstandigheid.

Een kletspraatje bij de thee...

De thee wordt gedronken in de huiskamer van de kleinschalige woning voor mensen met #dementie en verzorgende Loek zit er gezellig bij. Om een beetje leven te brengen, begint hij te praten.

Maar mevrouw Aslan komt niet aan thee drinken toe en uiteindelijk belandt de inhoud van haar kopje op de grond. Wanneer we deze situatie bespreken valt een aantal dingen op.

Bij mij doet ze dat nooit...

Ik krijg hier ook nooit wat.... 

Mevrouw Caris zit aan de tafel in de huiskamer voor mensen met #dementie. Verzorgende Naomi loopt langs en mevrouw schiet haar aan.

Boos zegt ze tegen Naomi 'ik krijg hier ook nooit wat te eten'. Naomi antwoordt 'jawel hoor, u heeft net nog een koekje gegeten' maar mevrouw volhardt 'ik niet, ik krijg hier niets'.

Als je niet uitkijkt, kom je in zo'n situatie in een ja-nee terecht. Daarover spreken we met elkaar in het team.

We eten een tosti.... lekker!

Voor de lunch in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie heeft Rita tosti's gebakken. Het ruikt heerlijk als ze deze serveert.

Meneer de Recht kijkt naar zijn tosti en schuift 'm weg. Rita zegt tegen hem 'eet nou lekker, het is een tosti' maar hij schuift 'm weer weg en moppert 'ik moet dit niet'.

In het team bespreken we dit. Rita vertelt dat ze het juist zo leuk vond om eens wat anders te eten met de lunch. 

Kijk eens door mijn ogen....

In het team dat werkt in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie is reuring. Het is al de 'zoveelste keer' dat onder de po-stoel de behoefte ligt van een van de bewoners.

Met elkaar bespreken we dit. Ons geheugen 'denkt' in plaatjes. Voor veel mensen met dementie zijn de plaatjes die in het hoofd opkomen, plaatjes uit het verleden.

Voel maar, ik ben er...

In de laatste fase van haar leven met #dementie ligt ze in bed, Gemma Reumer, klein en kwetsbaar.

De dagelijkse zorg wordt steeds moeilijker en de teamleden merken dat ze meer en meer verkrampt als ze gewassen wordt. Het zit ze niet lekker dat het gaat zoals het gaat.

Samen zoeken we naar manier waarop we meer ontspanning in het zorgmoment kunnen brengen.

Ik moet naar huis.... 

Het is rond 16 uur in de woning voor mensen met #dementie als mevrouw Mast begint ... 'ik moet naar huis...' Al snel begint ook mevrouw Nijman 'ik moet naar moeder'. Verzorgende Chris legt geduldig uit 'u woont nu hier' maar de onrust neemt toe

Samen hebben wij het hierover.

Met het verkeerde been in bed...

Sinds meneer Schipper, die lijdt aan #dementie, een andere kamer heeft in het verpleeghuis valt het de teamleden op dat hij meer in de war is dan daarvoor. Ellis vertelt "hij trekt tegenwoordig het voeteneind van het bed los om aan de verkeerde kant onder de lakens te glijden". We zien dit,  òf het moeilijk in bed kruipen, vaker bij mensen met dementie.

Dat is mijn moeder op de foto

Ze woont nog niet zo lang in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie, mevrouw Robben. Elke keer als ze naar haar kamer gebracht wordt, staat ze stil voor haar foto bij de deur en zegt 'nee dit is de kamer van mijn moeder'. Ze wil daardoor eigenlijk niet naar bed gaan, want 'stel je voor dat mijn moeder hierdoor boos wordt'.

Lekker douchen?

Als mevrouw Verhaar onder de douche gaat is het vrijwel altijd 'strijd' vertelt Angela tijdens de bewonersbespreking van de kleinschalige woning voor mensen met #dementie. Die ochtend nog werd mevrouw boos en kneep Angela hard in de armen. 

Samen bespreken we deze voor beiden ontzettend vervelende situatie. 

Vaak zien we dat boosheid voortkomt uit angst of onveiligheid. In het geval van mevrouw Verhaar gaan we op zoek naar wat het douchen voor haar zo onveilig maakt. 

Wie is dat op de foto.....

Altijd maar weer André Rieu....

Als verzorgende Eefje binnenkomt in de huiskamer voor mensen met #dementie verzucht ze zachtjes 'alweer die André Rieu-DVD...'. Maar ze ziet de mensen voor de tv zichtbaar genieten.

In het team hebben we het hierover. Ook familieleden maken regelmatig een opmerking over de DVD's van André Rieu.

Als we kijken naar de werking van het brein is het 'André Rieu-effect' begrijpelijk.

Vanmiddag wordt u opgehaald!

Direct na het ontbijt in de huiskamer voor mensen met #dementie zegt verzorgende Tim tegen mevrouw Baas 'vanmiddag wordt u opgehaald door uw dochter!'. Dat is het moment dat mevrouw haar jas gaat zoeken, haar tas pakt en gaat zitten. Ze wil nergens meer aan meedoen en zelfs als ze naar de wc moet gaat ze niet, want haar dochter kan 'elk moment' komen.

Waar is toch mijn bril? 

Tijdens de ochtendzorg is mevrouw van Zelm, die lijdt aan #dementie, vaak onrustig. Ze beweegt veel en grijpt de hand van de verzorgende regelmatig vast. Echt onder woorden brengen wat haar zo onrustig maakt, dat lukt haar niet meer.

In het team bespreken we dit. Allereerst zoomen we in op volgorde van de zorghandelingen. Al snel komen we erachter dat mevrouw haar bril op krijgt als  'alles gedaan is' en ze aangekleed klaar zit.

Mag ik naar de keuken?

Ze staat breeduit in de keuken en zegt met luide stem vol boosheid tegen verzorgende Rita 'je hebt helemaal niet gevraagd of je naar de keuken mag!'. Later vertelt Rita dat dit diverse keren per dag gebeurt. Mevrouw de Wilde woont nu een aantal maanden in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie. Het team vindt het wel eens moeilijk, mevrouw wordt boos op medebewoners en de teamleden als ze geen 'toestemming' vragen.

Je wordt zo moe....

Ze loopt maar en ze loopt maar, mevrouw De Loor. Elke dag weer.... De verzorgenden zien het gebeuren; ze wordt heel moe en ze blijft maar lopen. Zeggen ze 'kom nou lekker zitten' heeft maar kort effect.

We zien het vaker bij mensen met #dementie. De drang om te lopen.

Ik schenk de thee wel in...

De bewoners zitten aan de tafel in de huiskamer voor mensen met #dementie. Het water voor de thee is net gekookt als verzorgende Leonie, tegen mevrouw Bakker zegt 'u wilt vast wel de thee voor de anderen inschenken'. 

Mevrouw staat op en pakt de kan aan. Ze voelt met haar hand aan de buitenkant en zegt terwijl ze naar het aanrecht loopt 'deze is koud'..... Het net gekookte water verdwijnt in de gootsteen.

Jullie moeten eens wat met vader gaan doen...

De dochter van meneer Radma komt binnen in de huiskamer voor mensen met #dementie. Ze ziet haar vader, zoals zo vaak, met z'n ogen dicht zitten. Als verzorgende Nora langsloopt, schiet ze haar aan en zegt "Jullie moeten eens wat met mijn vader gaan doen, hij zit hier maar de hele dag te slapen". Nora vertelt dat ze dat wel proberen, maar dat hij niet wil. In het team spreken wij hierover.

Wie ben ik? 

Mevrouw Wiggers zit aan tafel in de woning voor mensen met #dementie. Haar dochter Rina komt binnen en gaat naast haar zitten. Rina kijkt haar moeder aan en vraag 'wie ben ik?'. Als het antwoord niet komt, probeert Rina het nog een 'denk eens na, wie ben ik?'. Weer komt er geen antwoord en mevrouw staat op en loopt weg.

Rina blijft met tranen in de ogen achter en zegt 'ze herkent me niet eens meer'. 

Moet jij niet eten?

Aan de eettafel in de huiskamer voor mensen met #dementie wordt warm gegeten. Terwijl de borden vol geschept zijn, kijkt mevrouw Brink verzorgende Lizet vragend aan. Moet jij niet eten? Lizet glimlacht 'nee ik eet zo'. Maar mevrouw Brink herhaalt 'jij moet ook eten'. Lizet zegt vriendelijk 'komt goed'. Het is even stil dan zegt mevrouw 'neem jij maar iets van mij dan'.

Kom gezellig erbij zitten....

Er wordt gezamenlijk koffie gedronken in de huiskamer voor mensen met #dementie. Het is gezellig. Alleen mevrouw Labrie schuift met haar stoel naar achteren totdat ze met een plof tegen de muur aan zit. Verzorgende Ria loopt naar mevrouw toe en schuift haar terug "kom gezellig erbij zitten, we zitten aan de koffie". Maar mevrouw is nog niet terug of het schuiven begint weer. Met elkaar bespreken we deze situatie.

Tik, tik, tik.....

Het is stil in de huiskamer voor mensen met #dementie. Behalve dan het harde tikken van mevrouw Beek op tafel. Langzaam beginnen de andere bewoners zich ook te roeren. Het wordt steeds minder vriendelijk naar mevrouw toe "houd nou toch eens op mens" is het mildste dat ze hoort. Maar stoppen met tikken doet ze niet.

In veel huiskamers voor mensen met #dementie staat een kast vol spelletjes en puzzels, toch zie je zelden een bewoner opstaan en naar de kast lopen om iets te pakken.

In het team van de kleinschalige woning hebben we het hier over. Verzorgende Gerda verzucht 'het moet allemaal van ons komen, de mensen komen moeilijk in beweging'. 

Mevrouw Hamers lijdt aan #dementie en woont sinds enkele weken in het verpleeghuis. Ze heeft het goed naar haar zin, alleen als medewerker Peter voor de ADL-zorg komt gaat het iedere keer mis. Al snel heeft het team besloten dat mevrouw moeite ermee heeft om geholpen te worden door een man. Toch, vertellen ze in het overleg, zit dat ze niet lekker.

Meneer de Wit zit aan tafel in de kleinschalige woning voor mensen met #dementie en hij verzucht hardop ‘er gebeurt hier nooit iets’. De medewerkers kijken elkaar aan en ik zie ze denken. Samen praten we erover en ze vertellen dat ze erg hun best doen om leuke activiteiten te verzinnen maar dat meneer vaak niet mee wil doen. Uit het gesprek blijkt ook dat meneer veel van de dagelijkse dingen uit handen wordt genomen.

Vrolijk kerstfeest...

In de huiskamer van de kleinschalige woning voor mensen met #dementie staat zachtjes kerstmuziek aan. Aan tafel zit meneer de Groot. Als verzorgende Isa eens goed kijkt, ziet ze dat hij met een kerstbal, uit de schaal op tafel, in zijn hand zit. Hij frunnikt constant aan de bal en probeert hem in zijn mond te steken. Geschrokken probeert Isa de bal uit zijn hand te krijgen, maar meneer weigert.

U zit op mijn stoel.... Mevrouw Bosveld loopt de huiskamer van de woning voor mensen met #dementie binnen. Als ze bij de tafel komt, ziet ze het gelijk, de nieuwe mevrouw zit op haar stoel. Boos zegt ze 'u zit op mijn stoel'. Verzorgende Alma probeert het te sussen door te zeggen 'iedereen mag hier zitten waar ze wil, we hebben geen eigen stoel'. Samen met het team kijken we naar deze situatie die vaak voorkomt, ook bij cliënten met somatische klachten.